حوزه علمیه نباید در گذشته متوقف بماند | هشدار درباره خطر تحجر و تقدس‌نمایی در برخی محافل حوزوی
کارشناس دینی و فعال حوزوی با اشاره به پیام رهبر معظم انقلاب به‌مناسبت یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم، از تحجر، انفعال تبلیغ، وابستگی حوزه‌ها و دوری از مسائل روز انتقاد کرد و خواستار بازگشت به روحیه جهادی علمای گذشته شد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمهدی واعظ‌موسوی در گفتوگو با خبرنگار شهرآرانیوز، به تبیین دیدگاه‌های خود درخصوص رسالت تبلیغ دینی، کارکرد حوزه‌های علمیه و جایگاه تاریخی و اجتماعی روحانیت شیعه پرداخت.
وی با تأکید بر رویکرد تهاجمی در تبلیغ دین، اظهار داشت: تبلیغ دینی نباید انفعالی و تدافعی باشد. روحانیت باید با جسارت و قدرت وارد میدان شود و دربرابر هجمه‌های دشمنان دین، با صلابت ایستادگی کند. تبلیغ دین بی‌رقیب نیست.
وی تأکید کرد: ما با رقبای قدرتمند در سطح جهانی مواجهیم که با ابزار‌های متنوع رسانه‌ای و فرهنگی، درصدد تضعیف باور‌های دینی جوامع اسلامی‌اند. اما نباید خودکم‌بین باشیم. نیرو‌های مؤمن و متخصص در خط مقدم جبهه فرهنگی حضور دارند و این جبهه نیازمند امید، توانمندی و تحرک بیشتر است.
وی با اشاره به تاریخ پرفرازونشیب معاصر ایران، نقش بی‌بدیل روحانیت در تحولات مهم سیاسی ـ اجتماعی را یادآور شد و گفت: جنبش مشروطه به‌عنوان یک واقعه تاریخی مهم، توسط دو عالم بزرگ، مرحومان آیات بهبهانی و طباطبایی آغاز شد. در دوران استبداد، جز علما و مراجع، کسی جرئت سخن‌گفتن از دین را نداشت. مقابله با قرارداد‌های استعماری نظیر قرارداد رویتر به همت شخصیت‌هایی چون حاج ملاعلی کنی و قرارداد تنباکو با حکم تاریخی میرزای شیرازی، همگی نمونه‌هایی از حضور فعال و مؤثر روحانیت در صحنه اجتماعی و سیاسی کشور است.
واعظ‌موسوی در ادامه افزود: قرارداد ننگین وثوق‌الدوله نیز با افشاگری شهید مدرس ناکام ماند. همچنین تلاش آقا نجفی اصفهانی در مقابله با منسوجات خارجی، مبارزه مسلحانه علما با قوای اشغالگر انگلیس در نجف و کوفه، و فداکاری بزرگانی چون سیدمصطفی کاشانی، نشان می‌دهد روحانیت شیعه هرگز در کنج عزلت نبوده و نیست. این‌ها پاسخی است به مدعیان سکولاریسم و کسانی که دین را از سیاست جدا می‌دانند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، به مبارزات روحانیت درقبال مسئله فلسطین اشاره کرد و گفت: علمای شیعه دربرابر سیاست‌های استعماری که به اشغال فلسطین و تسلیح صهیونیست‌ها منجر شد، ساکت ننشستند. از سخنرانی‌های شهید مطهری در دوره اختناق پهلوی تا نامه‌ها و بیانیه‌های علما، اسناد مهم و ارزشمندی از مواضع اصولی و الهی حوزه‌های علمیه به شمار می‌آیند.
وی همچنین تأکید کرد: نقش حوزه علمیه قم و سایر حوزه‌ها در شکل‌گیری نهضت اسلامی و انقلاب، غیرقابل‌انکار است. روحانیت، پیشتاز جهاد، حمایت از میهن و دفاع از مظلومان بوده و هست. دشمن نیز به‌خوبی از این قدرت آگاه است و با برنامه‌ریزی، درصدد تضعیف مجد و عظمت روحانیت است. شکارچیان استعمار در سراسر جهان، در کمین شیردلان روحانی و سیاست‌شناس نشسته‌اند. اما آن دسته از روحانیونی که با آگاهی و بینش سیاسی در میدان هستند، مانع تحقق اهداف دشمنان خواهند شد.
این کارشناس دینی، ضمن هشدار درباره خطر تحجر و تقدس‌نمایی در برخی محافل حوزوی، اظهار داشت: تحجر و ظاهرگرایی برخی افراد مقدس‌نما، حوزه‌های علمیه را به‌سوی جدایی دین از سیاست سوق می‌دهد. باید طلاب و جوانان را آگاه کرد که فقاهت، تنها پرداختن به احکام فردی و عبادی نیست. فقاهت اصیل شیعی، زمان و مکان را دو عنصر تعیین‌کننده در اجتهاد می‌داند. اگر این دو عنصر حذف شود، فقه ما دچار جمود و تحجر خواهد شد.
او در ادامه تصریح کرد: امام‌خمینی(ره) نیز بر محوریت زمان و مکان در اجتهاد تأکید داشتند. امروز فقه باید پویا، کارآمد و پاسخگو به مسائل روز باشد. حوزه علمیه قم زنده و بالنده است، اما تا رسیدن به حوزه پیشرو و تراز، فاصله دارد. حوزه‌ای که حضرت ولی‌عصر(عج) آن را بپسندد، باید در همه عرصه‌ها از جمله علوم اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، نیرو تربیت کند.
واعظ‌موسوی یکی دیگر از محور‌های مهم سخنان خود را تقویت ارتباط روحانیت با مردم دانست و گفت: روحانیت باید در میان مردم باشد، از مردم دور نشود، با آنان زندگی کند. نسل جوان نیز باید با خوش‌بینی نگریسته شود. برخی، گویا جوانی را جرم می‌دانند، درحالی‌که جوانان ظرفیت بالایی دارند و باید باور شوند.
وی با اشاره به ضرورت توانمندی اقناعی در طلاب، بیان کرد: یک طلبه باید قدرت اقناع داشته باشد. نباید صرفاً بگوید تکلیفش را انجام داده است؛ بلکه باید بتواند در مناظرات علمی، شبهات را پاسخ دهد و خصم فکری را قانع سازد. این یک ضرورت است برای هر مدافع باور‌های دینی.
این کارشناس مذهبی همچنین به مقوله استقلال حوزه از نهاد‌های بیرونی پرداخت و اظهار داشت: استغنا از غیر خدا، یکی از مبانی مهم دینی است. حوزه باید مستقل باشد. درباره مسئله اعطای مدرک تحصیلی نیز نظر بنده این است که حوزه باید خودش مدرک بدهد، نه‌اینکه این وظیفه را به دانشگاه‌ها واگذار کند. حوزه‌های علمیه با سابقه‌ای بیش از هزار سال، مراکز انسان‌ساز و فرهنگ‌ساز هستند و نباید به مؤسسات نوپایی چون آموزش عالی وابسته شوند. باید خودباور باشیم و بدانیم شأن حوزه بسیار بالاتر است.
واعظ‌موسوی در پایان گفت: می‌توان نظام سطح‌بندی حوزه (سطح یک تا چهار) را با عناوینی چون کارشناسی، ارشد و دکترا تطبیق داد تا در تعامل با نهاد‌های علمی کشور مشکلی ایجاد نشود، اما اصل صدور مدرک باید در اختیار خود حوزه باقی بماند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
